AI bắt đầu thắng kiện bản quyền: Cục diện mới cho Meta, Anthropic và toàn ngành sáng tạo

• Các công ty công nghệ như Anthropic và Meta vừa giành được các chiến thắng pháp lý quan trọng trong cuộc chiến bản quyền xoay quanh việc sử dụng văn bản để huấn luyện AI.

• Thẩm phán William Alsup so sánh hành động của Anthropic với "người đọc học viết", cho rằng việc AI đọc sách để huấn luyện không vi phạm bản quyền – dù công ty đã số hóa và hủy 7 triệu quyển sách sau khi quét nội dung từ bản giấy.

• Thẩm phán Vince Chhabria trong vụ kiện Meta cho rằng nguyên đơn không đưa ra đủ bằng chứng về việc AI của Meta gây “loãng thị trường” (market dilution) đối với các tác phẩm gốc.

• Tuy nhiên, vẫn còn các vụ kiện lớn đang tiếp diễn, như New York Times kiện OpenAI và Microsoft, và các hãng phim kiện Midjourney vì sử dụng nhân vật nổi tiếng như Darth Vader, gia đình Simpson mà không được phép.

• Luật sư John Strand nhận định rằng tác động lên thị trường là yếu tố then chốt trong phân tích “fair use”, và điều đó khác biệt rõ rệt giữa sách, ảnh, video và nhạc.

• Với ảnh và video, khả năng thắng kiện của bên giữ bản quyền cao hơn do AI có xu hướng tạo ra bản sao y hệt hình ảnh huấn luyện.

• Một chi tiết kỳ lạ từ vụ Anthropic: họ đã mua sách thật, hủy chúng sau khi scan, tạo hình ảnh rõ ràng về “sự tiêu thụ nội dung” của AI – diễn giải vật lý của câu "train fast, break things".

• Trong lĩnh vực nhạc, các công ty như Suno và Udio đang bị kiện vì tạo nhạc AI từ dữ liệu không cấp phép, khác với một số đối thủ đã mua bản quyền.

• Trên mặt trận khác, WhatsApp sắp triển khai tóm tắt tin nhắn bằng AI cho người dùng – tính năng từng bị Apple thất bại khi thử nghiệm.

• Trong y tế, DeepMind của Google công bố AlphaGenome, mô hình AI tiên tiến có thể dự đoán tác động của từng biến dị gen – mở ra tương lai cho công nghệ chỉnh sửa gen như Crispr.

• Cũng trong tuần, Tòa án tối cao Mỹ đã ủng hộ luật kiểm soát độ tuổi tại Texas, buộc người dùng phải xác minh danh tính trước khi truy cập nội dung khiêu dâm – điều được cho là sẽ mở đường cho các bang khác siết chặt quy định truy cập nội dung nhạy cảm trực tuyến.

📌 Meta và Anthropic vừa giành các phán quyết thuận lợi về “fair use” khi huấn luyện AI bằng sách, tạo tiền lệ quan trọng trong cuộc chiến pháp lý AI. Trong khi đó, các ngành như âm nhạc và hình ảnh vẫn có nhiều cơ hội thắng kiện hơn do dễ chứng minh thiệt hại. WhatsApp chuẩn bị dùng AI tóm tắt tin nhắn, còn Google ra mắt AlphaGenome hỗ trợ phân tích gen. Cục diện AI - bản quyền ngày càng phức tạp, và luật pháp vẫn đang được viết lại.

https://www.theguardian.com/technology/2025/jun/30/ai-techscape-copyright