Báo cáo tình trạng 5G năm 2024 của GSMA: Giới thiệu chỉ số kết nối 5G

- Số lượng kết nối 5G toàn cầu vượt 1,5 tỷ vào cuối năm 2023, là công nghệ băng rộng di động phát triển nhanh nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, khoảng cách số giữa các nước thu nhập cao và thu nhập thấp, trung bình đang nới rộng.
- GSMA Intelligence ra mắt Chỉ số Kết nối 5G (5GI) để đánh giá toàn diện tình hình 5G tại 39 thị trường, gồm 2 hạng mục (hạ tầng 5G và dịch vụ 5G), 6 trụ cột và 17 chỉ số.
- Các nước dẫn đầu 5GI là các nền kinh tế phát triển ở vùng Vịnh, Bắc Âu và châu Á - Thái Bình Dương. Các nước đứng cuối chủ yếu là nước thu nhập thấp, trung bình ở châu Phi, Mỹ Latinh và châu Á - TBD.
- Trải nghiệm người dùng trên mạng 5G vượt trội hơn hẳn 4G ở tất cả thị trường, tốc độ tải xuống 5G trung bình đạt 230 Mbps vào cuối 2023, gấp hơn 5 lần so với 4G. Việc cấp phát các băng tần mới, đặc biệt ở dải 3,5 GHz đóng vai trò quan trọng cải thiện trải nghiệm.
- Giá cước data 5G và thiết bị 5G đang ngày càng phải chăng hơn. Hơn 30 thị trường có gói data 5G 100 GB/tháng với giá dưới 2% thu nhập bình quân đầu người. Đa số smartphone 5G bán ở các nước đang phát triển có giá dưới 250 USD.
- Tuy nhiên, triển khai 5G vẫn chưa hoàn thiện, đặc biệt là mạng 5G SA. Đa số các trường hợp sử dụng 5G đòi hỏi lưu lượng data lớn (như AR/VR) vẫn đang manh nha.
- 5G FWA đạt trên 5% tỷ lệ áp dụng tại các hộ gia đình ở một số thị trường như Kuwait, Ả-rập Xê-út, UAE, Áo, Mỹ, Đức và Úc. Đây là một trường hợp sử dụng quan trọng giúp các nhà mạng thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.
- Phát triển thị trường 5G vẫn đang ở giai đoạn đầu. Phân khúc doanh nghiệp B2B mà các nhà mạng kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng doanh thu 5G vẫn chưa đạt quy mô. Triển khai 5G SA và 5G-Advanced là bước tiến hóa tiếp theo của 5G.

📌 Chỉ số 5GI được GSMA giới thiệu đúng thời điểm then chốt trong quá trình phát triển 5G. Báo cáo chỉ ra rằng mặc dù đạt 1,5 tỷ kết nối vào cuối 2023, 5G vẫn đang trong giai đoạn phát triển và cần đầu tư thêm để phủ sóng rộng rãi, triển khai 5G SA và thương mại hóa các trường hợp sử dụng mới. Các chính sách hỗ trợ từ chính phủ là cần thiết để khuyến khích đầu tư, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hợp tác giữa các bên liên quan.

Tóm tắt về các trường hợp sử dụng 5G:

- 5G FWA (Fixed Wireless Access):
    - Cho phép nhà mạng cung cấp dịch vụ băng rộng cố định tốc độ cao tới các khu vực ngoại ô, nông thôn nơi khó triển khai cáp quang.
    - Đạt tốc độ cao hơn nhiều lần so với 4G FWA, giúp mang lại các ứng dụng như y tế từ xa, giáo dục từ xa.
    - Đã đạt trên 5% tỷ lệ áp dụng tại các hộ gia đình ở một số thị trường như Kuwait, Ả-rập Xê-út, UAE, Áo, Mỹ, Đức và Úc.
    - Là trường hợp sử dụng quan trọng giúp nhà mạng thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.

- Enhanced mobile broadband:
    - 5G cung cấp dung lượng lớn để xử lý lưu lượng data ngày càng tăng và phát triển dịch vụ mới.
    - Cho phép các ứng dụng như dịch vụ internet di động ổn định cho đám đông, sự kiện thể thao; ứng dụng AR/VR nâng cao trải nghiệm người dùng trong bán lẻ.

- Ultra-reliable low-latency communication (URLLC):
    - Tính năng độ trễ thấp, tin cậy cao cho phép các ứng dụng mới trong sản xuất, logistics, y tế, giao thông.
    - Bao gồm lái xe tự hành, ứng dụng robot kết nối, AR/VR, drone, phẫu thuật từ xa.

- Massive IoT:
    - 5G hỗ trợ kết nối mạng lưới lớn các thiết bị IoT, tạo nên đô thị thông minh, hạ tầng thông minh, lưới điện thông minh.
    - Trong nông nghiệp, hệ thống cảm biến giúp theo dõi, quản lý tưới tiêu, phòng trừ dịch hại chính xác.

Mặc dù triển vọng đầy hứa hẹn, nhưng hầu hết các trường hợp sử dụng 5G đòi hỏi lưu lượng data lớn (như AR/VR) vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Phân khúc doanh nghiệp B2B mà các nhà mạng kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng doanh thu 5G cũng chưa đạt quy mô. Triển khai 5G SA và 5G-Advanced sẽ là bước tiến hóa tiếp theo để hỗ trợ các nhu cầu thị trường mới trước khi phát triển 6G.

Tóm tắt về hạ tầng 5G:

Phân khúc Phổ tần số:
- Phổ tần thấp (dưới 1 GHz): Được sử dụng để mở rộng phủ sóng 5G, đặc biệt trong nhà và vùng nông thôn.
- Phổ tần trung (1-7 GHz): Đóng vai trò quan trọng nhất, đặc biệt là dải 3,5 GHz đã được cấp phép tại 36/39 thị trường. Những thị trường cấp phép trên 300 MHz dải 3,5 GHz đạt tốc độ 5G cao hơn 60% so với dưới 300 MHz.
- Phổ tần mmWave (trên 24 GHz): Mang lại tốc độ gigabit nhưng triển khai còn hạn chế, chỉ 3 thị trường trong số 39 được phân tích.

Mạng lưới 5G:  
- Chỉ 4 thị trường triển khai trên 200 trạm 5G/100.000 dân, phần lớn dưới 100 trạm/100.000 dân.
- Phủ sóng 5G đạt 73% dân số tại các nước sử dụng băng tần 600/700 MHz, so với 46% không sử dụng băng tần này.
- Chỉ 5 thị trường đạt gần triển khai hoàn toàn mạng 5G Standalone (SA), 17 thị trường chưa có nhà mạng nào triển khai 5G SA.

Trải nghiệm người dùng:
- Tốc độ tải xuống 5G trung bình đạt 230 Mbps, cao gấp 5 lần so với 4G.
- Tốc độ tải lên 5G cao gấp đôi 4G, độ trễ thấp hơn 16% so với 4G.
- Trải nghiệm người dùng 5G vượt trội hơn 4G tại tất cả thị trường được đánh giá.

Nhìn chung, hạ tầng 5G đang trong giai đoạn triển khai và cần đầu tư thêm để mở rộng phủ sóng, tăng số lượng trạm 5G và triển khai 5G SA để khai thác đầy đủ tiềm năng của 5G, đặc biệt cho phân khúc doanh nghiệp.

Tóm tắt về các dịch vụ 5G:

Dịch vụ di động băng rộng nâng cao (Enhanced mobile broadband):
- 5G cung cấp dung lượng lớn để xử lý lưu lượng data ngày càng tăng và phát triển dịch vụ mới.
- Cho phép các ứng dụng như dịch vụ internet di động ổn định cho đám đông, sự kiện thể thao; ứng dụng AR/VR nâng cao trải nghiệm người dùng trong bán lẻ.

Truyền thông tin cậy, độ trễ thấp (Ultra-reliable low-latency communication - URLLC):
- Tính năng độ trễ thấp, tin cậy cao cho phép các ứng dụng mới trong sản xuất, logistics, y tế, giao thông.
- Bao gồm lái xe tự hành, ứng dụng robot kết nối, AR/VR, drone, phẫu thuật từ xa.

Kết nối IoT khối lượng lớn (Massive IoT):
- 5G hỗ trợ kết nối mạng lưới lớn các thiết bị IoT, tạo nên đô thị thông minh, hạ tầng thông minh, lưới điện thông minh.
- Trong nông nghiệp, hệ thống cảm biến giúp theo dõi, quản lý tưới tiêu, phòng trừ dịch hại chính xác.

Tóm tắt giá cả và thu nhập của 5G:

Về giá cước data 5G:
- Hầu hết các thị trường (31/39) có giá cước data 5G rẻ hơn so với 4G, với giá cước đơn vị 5G thường chỉ bằng một nửa so với 4G.
- Có 30 thị trường cho phép người dùng đăng ký gói data 5G 100GB/tháng với giá dưới 2% thu nhập bình quân đầu người hàng tháng.
- Tuy nhiên, mức giá trên chỉ là mức trung bình, đối với 20% người nghèo nhất thì khả năng chi trả gói 5G vẫn cao gấp 2-8 lần so với mức trung bình.

Về giá thiết bị 5G:
- Tại các nước thu nhập cao, đa số smartphone 5G bán ra có giá trên 500 USD.
- Tại các nước đang phát triển, gần 2/3 smartphone 5G mới được bán có giá dưới 250 USD, cho thấy sự gia tăng của các thiết bị 5G giá rẻ.
- Tại 26/39 thị trường, giá thiết bị 5G rẻ nhất chỉ chiếm dưới 10% thu nhập bình quân đầu người hàng tháng sau khi điều chỉnh theo sức mua.

Về tăng trưởng doanh thu:
- Kể từ khi triển khai 5G, có 30/39 thị trường ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu dịch vụ di động danh nghĩa, trong đó 4 thị trường đạt mức tăng trưởng trung bình trên 5%/năm.
- Tuy nhiên, phân khúc doanh nghiệp B2B mà các nhà mạng kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng doanh thu 5G vẫn chưa đạt quy mô.

Tóm tắt về danh mục dịch vụ 5G doanh nghiệp và thứ tự ưu tiên:

Các dịch vụ kết nối 5G vẫn là trường hợp sử dụng hàng đầu cho khách hàng doanh nghiệp, tiếp theo là IoT.

Cụ thể, khi xếp hạng mức độ quan trọng của các dịch vụ để thành công trong chiến lược doanh nghiệp:

1. Dịch vụ kết nối 5G: 91% nhà điều hành đánh giá rất/cực kỳ quan trọng.

2. Dịch vụ IoT: 75% đánh giá rất/cực kỳ quan trọng. 

3. Dịch vụ quản lý & chuyên nghiệp: 68%

4. Dịch vụ bảo mật: 66% 

5. Dịch vụ đám mây: 55%

6. Dịch vụ edge: 39%

7. Dịch vụ phân tích dữ liệu lớn: 34%

Điều này phản ánh xu hướng chuyển đổi số của doanh nghiệp đang thúc đẩy nhu cầu tài sản kết nối và trí tuệ vận hành, khiến các nhà điều hành nhận thấy tầm quan trọng của IoT trong chiến lược doanh nghiệp của họ.

Ngoài ra, việc triển khai mạng riêng 5G cũng được kỳ vọng sẽ là nguồn tăng trưởng doanh thu quan trọng trong phân khúc doanh nghiệp. Tuy nhiên, thị trường này vẫn đang phát triển, phần lớn khách hàng mạng riêng 5G vẫn ở giai đoạn sớm sử dụng và lợi ích cụ thể chưa được đo lường rõ ràng.

Citations:
[1] https://data.gsmaintelligence.com/5g-index

#GSMA