Các trường Mỹ đang tăng tốc đưa AI vào lớp học

• Năm học thứ ba sau ChatGPT, đa số học khu lớn (như New York, Los Angeles, Miami-Dade, Chicago) đã nới lỏng, khuyến khích AI—ban đầu cho giáo viên, dần cho học sinh; chỉ 1 % học khu cấm AI, 30 % “ôm” AI, hơn nửa đang đào tạo giáo viên.

• Lớp của thầy Nate Fairchild (Colorado) dùng MagicSchool: chatbot đóng vai Elie Wiesel, phản hồi viết, tóm tắt; giúp học sinh yếu hiểu văn bản và học sinh khá đào sâu, nhưng xuất hiện lỗi, thiên kiến, và “bám” AI.

• Tình huống rủi ro: chatbot nhập vai John Brown vẫn rao “bạo lực không bao giờ là đáp án” (có thể do rào chắn an toàn), học sinh viện dẫn “AI nói” làm bằng chứng; giáo viên phải chấm điểm khắt khe, yêu cầu giải thích tư duy riêng.

• Nhà nghiên cứu cảnh báo “crutch effect”: AI có thể làm giảm chiều sâu học tập; Stanford Accelerator for Learning nhận định bằng chứng hiện “chưa ngã ngũ”.

• Động cơ hệ thống: AI hứa hẹn giảm quá tải hành chính, cá nhân hóa; chi phí triển khai từ 0 đến “vài triệu USD”/năm/học khu—rẻ hơn thuê thêm giáo viên.

• Thị trường AI giáo dục tăng mạnh: 6 tỷ lên 32 tỷ USD đến cuối thập kỷ (ước tính Grand View Research).

• Big Tech đổ bộ: Google, Microsoft, OpenAI tung phiên bản dành cho trường; 2024 Google tài trợ >25 triệu USD; 2025 Microsoft-OpenAI-Anthropic hợp tác AFT 23 triệu USD huấn luyện 400.000 giáo viên/5 năm; Microsoft Elevate cam kết 4 tỷ USD/5 năm; NEA nhận tài trợ 325.000 USD.

• “Hạ cánh mềm” tại Colorado: chương trình 3.000.000 USD (tiền liên bang) qua CEI; giáo viên tham gia fellowship nhận 500 USD và bản premium MagicSchool, được kỳ vọng lan tỏa sử dụng công cụ.

• MagicSchool thừa nhận hạn chế: khó kiểm soát sai lệch do phụ thuộc LLM; gắn cảnh báo dùng có trách nhiệm. Khảo sát Gallup: 60 % giáo viên đã dùng AI nhưng phần lớn ít thời gian học công cụ; 3/5 không yêu cầu học sinh dùng.

• Alpha School (tư thục, học phí từ 40.000 USD) theo mô hình “AI-first”: rút gọn học thuật còn ~2 giờ/ngày, dùng 2HR Learning; thưởng XP quy đổi tiền cho “masterpiece”; ít giáo viên chuyên môn, nhiều “guide”.

• Liên kết doanh nghiệp: Alpha, 2HR Learning gắn với Trilogy; sản phẩm TimeBack theo dõi video thô, mắt nhìn, bàn phím/chuột, ảnh chụp màn hình để phản hồi hành vi; chính sách riêng tư cho phép thu và chia sẻ dữ liệu với “đối tác kinh doanh” (đại diện Alpha nói dữ liệu “bảo vệ gắt gao”).

• Ứng dụng AI mở rộng: huấn luyện giáo viên, phát hiện súng, tư vấn sức khỏe tinh thần; lệnh hành pháp tháng 4/2025 kêu gọi đưa AI vào K-12 cùng khu vực tư.

• Làn sóng phản biện: lo “thương mại hóa giáo dục công”, phá vỡ tri thức, phơi nhiễm thiên kiến; một số nhà giáo chủ trương “giảm hại”—dạy cùng AI nhưng chỉ ra tác động môi trường, ý thức hệ và giới hạn học tập.

📌 Bức tranh: trường công lẫn tư ở Mỹ đang hợp thức hóa AI với tiền và ảnh hưởng lớn từ Big Tech—nguồn tài trợ 23 triệu USD của AFT, sáng kiến 4 tỷ USD trong 5 năm của Microsoft, thị trường từ 6 tỷ USD tăng đến 32 tỷ USD vào cuối thập kỷ. Lợi ích: hỗ trợ cá nhân hóa, giảm tải. Rủi ro: sai lệch, thiên kiến, quyền riêng tư (theo dõi webcam, bàn phím), hiệu ứng “crutch” làm nông tư duy. Nhiều giáo viên vẫn dè dặt (60 % từng dùng nhưng dùng ít). Cách thực tế hiện nay: dùng AI có kiểm chứng, minh bạch dữ liệu và dạy tư duy phản biện kèm “giảm hại”.

https://www.bloomberg.com/news/features/2025-09-01/what-artificial-intelligence-looks-like-in-america-s-classrooms