Châu Âu cần tạo môi trường thuận lợi hơn cho các công ty khởi nghiệp phát triển

https://www.ft.com/content/21db8861-f56a-4846-8bf8-4d42f322f378
#FT

Làm thế nào để châu Âu giúp các start-up dễ dàng mở rộng quy mô
Các doanh nhân và nhà đầu tư đang cùng kêu gọi xây dựng một khuôn khổ pháp lý toàn châu Âu trên cơ sở tự nguyện dành cho các công ty non trẻ

Brent Hoberman

Đăng tải cách đây 16 giờ

Tác giả là đồng sáng lập kiêm chủ tịch điều hành của firstminute capital, Founders Forum và Founders Factory

Tương lai được viết nên bởi các doanh nhân. Châu Âu cần nhiều doanh nhân hơn chọn nơi này để phát triển và mở rộng quy mô trong một thế giới với các liên minh thay đổi và những thách thức kinh tế.

Tuy nhiên, một trải nghiệm đầu tư gần đây đã cho thấy một điểm yếu nghiêm trọng cần khắc phục: môi trường pháp lý phân mảnh và rườm rà đang kìm hãm không chỉ các start-up mà cả đổi mới sáng tạo và tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế châu Âu.

Chúng tôi rất hào hứng khi chuẩn bị đầu tư một khoản nhỏ vào một start-up công nghệ khí hậu đầy tham vọng của Áo, cho đến khi lạc vào mê cung hành chính rối rắm hơn cả đường leo núi của dê rừng.

Gọi video với công chứng viên để xác minh từng chữ ký (và có rất nhiều chữ ký). Một cuộc gọi ngớ ngẩn với nhiều luật sư đắt đỏ, những người phải đọc to toàn bộ tài liệu đầu tư dài dòng – dù chúng tôi đã xem xét giấy tờ đó trước rồi.

Tất cả những điều này chỉ để thực hiện một vòng gọi vốn nhỏ. Hoàn toàn không tương xứng. Nếu đầu tư ở Anh hoặc Mỹ, chỉ mất vài phút – ký điện tử, chuyển tiền, xong. Nhưng ở Áo? Phải mất nhiều tuần với đủ kiểu thủ thuật pháp lý. Sau khi chịu đựng chuỗi phiền toái này, luật sư của chúng tôi chỉ có thể an ủi một điều: “Nếu nghĩ Áo tệ, thì Đức còn tệ hơn.”

Đây không chỉ là sự phiền toái – mà là một vấn đề sống còn đối với hệ sinh thái scale-up của châu Âu. Để start-up châu Âu cạnh tranh toàn cầu, cần thực sự mang tính toàn châu Âu – có thể huy động vốn, vận hành và mở rộng xuyên biên giới một cách liền mạch. Hiện tại, điều đó vẫn chưa thể thực hiện.

Từ việc xin giấy phép đi lại đến việc điều hướng các hệ thống nhân sự phức tạp (Pháp là nơi đặc biệt rắc rối), luật về quyền chọn cổ phiếu, và quy định thành lập công ty – mỗi quốc gia lại thêm một lớp phức tạp.

Khi xây dựng lastminute.com, tôi từng trực tiếp đối mặt với các trở ngại này. Cách duy nhất để mở rộng nhanh là mua lại các công ty ở nhiều khu vực, vì chi phí để xử lý luật pháp địa phương là quá lớn.

Trong khi đó, ở Mỹ, start-up có thể mở rộng khá dễ dàng từ New York đến California, gọi vốn và tuyển dụng nhân tài liền mạch dưới một khuôn khổ pháp lý chính. Không ngạc nhiên khi start-up Mỹ huy động được gấp đôi số vốn so với các công ty châu Âu. Nếu nhiều công ty châu Âu có thể hoạt động liền mạch trên toàn lục địa, nhiều công ty có thể giành được – và xứng đáng với – các vòng gọi vốn lớn hơn.

Tin tốt là hàng nghìn doanh nhân và nhà đầu tư EU đang cùng kêu gọi xây dựng một khuôn khổ pháp lý toàn châu Âu dành cho start-up – chuẩn hóa các quy trình hành chính, từ thành lập công ty đến cấu trúc đầu tư. Đề xuất này, với tên gọi “EU Inc”, đã được các nhà sáng lập của những công ty công nghệ hàng đầu như Stripe, Supercell và Wise ủng hộ. Đây không phải là vấn đề mới. Từ năm 2016, chúng tôi đã nhìn thấy nhu cầu về một “hộ chiếu start-up châu Âu” và vận động nhiều nhà sáng lập hàng đầu EU ủng hộ ý tưởng này.

Rồi Brexit xảy ra. Nhưng hiện tại có thể đã có cả quyết tâm và phương thức để hiện thực hóa nó. Và lợi ích kinh tế là điều rõ ràng.

Điều đặc biệt thú vị với chúng tôi về khuôn khổ được đề xuất này là nó sẽ tồn tại song song với hệ thống EU hiện tại như một “chế độ thứ 28” – một khuôn khổ pháp lý tự nguyện, độc lập mà bất kỳ quốc gia nào, kể cả Anh, đều có thể chọn tham gia.

Đây là cơ hội để start-up Anh tiếp cận thị trường và hoạt động dễ dàng hơn trong EU – và ngược lại – mà không cần mở lại cuộc tranh luận về Brexit. Đây là một bước đi rủi ro thấp, lợi ích cao, thúc đẩy hợp tác kinh tế trong khi vẫn giữ được sự độc lập của Anh. Có lẽ điều này xứng đáng được đưa vào chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh EU-Anh vào tháng 5 tới.

Dù thích hay không, hiện nay một số doanh nhân đang nói đến MEGA – hay “Make Europe Great Again”. Dù mượn khẩu hiệu của Trump có thể không phải là chiến lược hay nhất, nhưng tinh thần thì hoàn toàn đúng.

Châu Âu cần trở thành nơi hấp dẫn hơn để xây dựng doanh nghiệp, và điều đó bắt đầu bằng việc giảm bớt rào cản cho các nhà sáng lập, mở khóa nguồn vốn và giúp việc mở rộng dễ dàng hơn. Gắn kết kinh tế dẫn đến gắn kết xã hội. Và trong thời kỳ chia rẽ ngày càng lớn, châu Âu nên hướng tới sự thống nhất về kinh tế và khởi nghiệp – thay vì tạo thêm rào cản.

How Europe can make it easier for start-ups to scale
Entrepreneurs and investors are rallying behind a call for a voluntary pan-European legal framework for fledgling companies
Brent HobermanAdd to myFT
Flags of member states of the European Union 

Brent Hoberman
Published
16 hours ago

The writer is co-founder and executive chair of firstminute capital, Founders Forum and Founders Factory 
The future is written by entrepreneurs. Europe needs more of them to choose it as a place to grow and scale in a world of shifting alliances and economic challenges.
Yet, a recent investment experience highlighted a critical weakness in achieving that: the fragmented and burdensome regulatory environment that stifles not just our start-ups but innovation and growth across the entire European economy.
We were excited to make a small investment into an ambitious Austrian climate-tech start-up, until we found ourselves lost in a bureaucratic labyrinth with more twists and turns than a mountain goat’s hiking trail.
Video calls with notaries to verify every signature (and there were lots). A ludicrous call with multiple pricey lawyers who had to read lengthy investment documents out loud — despite us having already reviewed the paperwork ourselves.
All this for a small funding round. It was completely disproportionate. Had we been investing in the UK or US, it would have taken minutes — sign digitally, wire the money, done. But in Austria? Weeks of legal acrobatics. After enduring this madness, our lawyers offered one small crumb of consolation: “If you think Austria is bad, Germany is worse.”
This isn’t just an annoyance — it’s an existential problem for Europe’s scale-up ecosystem. For our start-ups to compete globally, they need to be truly pan-European — able to raise capital, operate and scale seamlessly across borders. Right now, that’s simply not the case.
From obtaining travel licences to navigating byzantine HR systems (an area in which France is particularly difficult to navigate), stock option laws, and company formation rules — every country adds layers of friction.
In helping to build lastminute.com, I encountered these roadblocks first-hand. The only way to scale quickly was to buy companies across multiple geographies, because dealing with local regulations was such a costly headache.
Meanwhile, in the US, start-ups can scale relatively effortlessly from New York to California, raising capital and hiring talent seamlessly under one predominant legal framework. Perhaps it’s not surprising that US start-ups raise more than double the funding of their European counterparts. If more European companies could operate seamlessly across the continent, more would probably win — and merit — larger funding rounds. 
But the good news is that thousands of EU entrepreneurs and investors are rallying behind a call for a pan-European legal framework for start-ups — which would standardise the administrative processes, from company formation to investment structures. The proposal, dubbed “EU Inc”, has been backed by the founders of top tech companies such as Stripe, Supercell and Wise. This isn’t a new problem. Back in 2016, we saw the need for a European start-up passport and rallied many leading EU founders behind the idea.
Then came Brexit. But now there might be both the will and the way to make it happen. And the economic case is clear.
What’s especially interesting about this proposed framework for us, is that it would sit outside the existing EU system as a “28th Regime” — a parallel, voluntary legal framework that any country, including the UK, could theoretically opt into. 
It’s an opportunity for British start-ups to tap into the market and work more easily across the EU — and vice versa — without reopening the Brexit debate. It is a low-risk, high-reward move that fosters economic co-operation while keeping the UK’s independence. Maybe it’s even worth a spot on the agenda for the upcoming EU-UK summit in May.
For better or worse, some entrepreneurs are now talking about MEGA — or “Make Europe Great Again”. While misappropriating Trump’s language may not be the best strategy, the sentiment is spot on. 
Europe needs to be a more attractive place to build businesses, and that starts with reducing friction for founders, unlocking capital and making it easier to scale. Economic bonds lead to social bonds. And in a time of increasing division, we should be working towards greater economic and entrepreneurial unity — not adding more barriers.