Mỹ coi AI nguồn mở là ưu tiên quốc gia nhằm duy trì vị thế dẫn đầu

• Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố Kế hoạch Hành động AI mới, gây bất ngờ khi xác định AI nguồn mở là ưu tiên quốc gia để đối phó với ảnh hưởng công nghệ ngày càng tăng của Trung Quốc.

• Trung Quốc đã phát hành mô hình DeepSeek-R1 đầu năm nay, không có họp báo hay trình diễn công nghệ nhưng thu hút đông đảo cộng đồng AI nhờ mã nguồn và trọng số mở (open-weight), giúp bất kỳ ai có năng lực tính toán đều có thể tải về, chỉnh sửa hoặc huấn luyện lại.

• DeepSeek nhanh chóng trở thành mô hình được yêu thích nhất trên nền tảng Hugging Face, với hàng ngàn phiên bản do các công ty, viện nghiên cứu và startup toàn cầu (bao gồm cả Mỹ) phát triển dựa trên nền tảng này.

• Trái lại, nhiều công ty AI lớn của Mỹ như OpenAI, Anthropic (Claude), và Google (Gemini) đang ngày càng đóng kín sản phẩm, chỉ cho phép sử dụng qua API, không công bố dữ liệu, mã nguồn hay trọng số.

• Từ năm 2016–2020, Mỹ dẫn đầu AI nguồn mở với sự đóng góp từ Google, Stanford, OpenAI… đặc biệt là mô hình Transformer – nền tảng của ChatGPT. Nhưng hiện tại, các nhà khoa học Mỹ đang phải xây dựng công nghệ dựa trên nền tảng của Trung Quốc.

• Lợi thế nguồn mở giúp đẩy nhanh thử nghiệm, giảm chi phí tiếp cận và tạo ra sáng tạo liên tục. Khi Mỹ tụt lại trong lĩnh vực này, toàn bộ hệ sinh thái đổi mới cũng chậm lại.

• AI nguồn mở còn quan trọng về mặt an ninh, tính minh bạch, kiểm toán độc lập và đảm bảo quyền kiểm soát của người dùng – những điều không thể đạt được với “hộp đen” AI.

• Một số tổ chức Mỹ như Meta (LLaMA), Allen Institute và các startup như Black Forest vẫn tiếp tục thúc đẩy mã nguồn mở. Chính sách AI mới là cơ hội để hồi sinh văn hóa "khoa học mở" trong cộng đồng công nghệ Mỹ.

📌 Việc Trung Quốc dẫn đầu xu hướng AI mã nguồn mở khiến Mỹ thay đổi chiến lược, coi đây là ưu tiên quốc gia để duy trì vị thế trong cuộc đua trị giá hàng nghìn tỉ USD. Với mô hình như DeepSeek, Trung Quốc đang đặt nền móng cho hệ sinh thái AI toàn cầu. Mỹ cần quay lại với văn hóa khoa học mở để giữ vững vai trò lãnh đạo và xây dựng một tương lai AI phản ánh giá trị dân chủ.

https://venturebeat.com/ai/why-open-source-ai-became-an-american-national-priority/