Nghiên cứu mới ở Ba Lan: bác sĩ nội soi có thể nhanh chóng phụ thuộc vào AI

• Trí tuệ nhân tạo đang hỗ trợ bác sĩ trong các xét nghiệm y tế thường quy như nội soi, chụp mắt, tầm soát ung thư vú.

• Một nghiên cứu ở Ba Lan cho thấy sau khi sử dụng hệ thống AI hỗ trợ nội soi, các bác sĩ trở nên kém hiệu quả hơn khi làm thủ công.

• Cụ thể, tỷ lệ phát hiện polyp giảm từ 28,4% xuống 22,4% khi AI bị tắt, tức giảm khoảng 20% so với trước.

• Nghiên cứu này do bác sĩ Marcin Romańczyk dẫn đầu tại H-T Medical Center, được công bố trên tạp chí Lancet Gastroenterology and Hepatology.

• AI hoạt động theo thời gian thực: nếu phát hiện bất thường, nó hiển thị một khung màu xanh để chỉ vùng nghi ngờ.

• Sau khi quen với sự hỗ trợ này, bác sĩ có xu hướng “chờ khung xanh xuất hiện” thay vì tập trung quan sát kỹ, dẫn đến giảm chú ý và bỏ sót.

• Hiện tượng tương tự cũng xuất hiện trong nghiên cứu về nhũ ảnh: người không chuyên làm kém hơn khi biết có thể dùng AI hỗ trợ.

• Nhà nghiên cứu Johan Hulleman (Đại học Manchester, Anh) tỏ ra hoài nghi: cho rằng 3 tháng là quá ngắn để bác sĩ mất kỹ năng được tích lũy hơn 20 năm.

• Ông cho rằng sự khác biệt có thể đến từ yếu tố thống kê, như độ tuổi bệnh nhân hoặc dữ liệu không đồng nhất.

• Ngoài ra, chưa rõ bao nhiêu polyp bị bỏ sót thực sự có ý nghĩa y khoa.

• Romańczyk thừa nhận nghiên cứu còn hạn chế và có nhiều biến số khó kiểm soát, nhưng nhấn mạnh cần nhiều khảo sát hơn về tác động dài hạn của AI với y khoa.

• Ông không chống AI, thậm chí cho rằng nó giúp nâng cao chất lượng nội soi, nhưng lo ngại bác sĩ có thể nhanh chóng lệ thuộc mà chưa có dữ liệu đầy đủ về hậu quả.

📌 Nghiên cứu ở Ba Lan cho thấy bác sĩ nội soi sau khi quen dùng AI bị giảm 20% khả năng phát hiện polyp khi không có hỗ trợ (từ 28,4% xuống 22,4%). Nguyên nhân có thể do “hiệu ứng an toàn” – bác sĩ chờ AI chỉ dẫn thay vì chủ động quan sát. Một số chuyên gia hoài nghi, cho rằng yếu tố thống kê có thể giải thích. Tuy nhiên, tác động tiềm tàng đến kỹ năng y khoa thực hành khiến việc nghiên cứu sâu hơn trở nên cấp thiết.

https://www.npr.org/sections/shots-health-news/2025/08/19/nx-s1-5506292/doctors-ai-artificial-intelligence-dependent-colonoscopy