Nhân dân Nhật báo nói chuyện với Nhậm Chính Phi: Triển vọng AI và thế mạnh Trung Quốc

1. Tinh thần "kiên định làm tốt việc của mình"
Trong cuộc trò chuyện tại trụ sở Huawei (Thâm Quyến), Nhậm Chính Phi thể hiện thái độ bình tĩnh trước những khó khăn do cấm vận từ Mỹ. Ông nhấn mạnh: "Không nghĩ nhiều về khó khăn, cứ làm rồi tiến từng bước". Khi được hỏi về ảnh hưởng của lệnh hạn chế chip Ascend, ông cho rằng Mỹ đã "phóng đại thành tựu của Huawei", đồng thời chỉ ra rằng Trung Quốc có nhiều công ty chip phát triển tốt, đặc biệt trong lĩnh vực chất bán dẫn hợp chất. Huawei dùng toán học bù đắp hạn chế vật lý, kết hợp điện toán cụm để đáp ứng nhu cầu thực tế.

Ông cũng thẳng thắn về áp lực khi nhận nhiều lời khen: "Khen nhiều áp lực càng lớn. Phê bình giúp chúng tôi tỉnh táo hơn". Theo ông, điều quan trọng là tập trung vào sản phẩm, lắng nghe phản hồi chân thực dù là tích cực hay tiêu cực.

2. Đầu tư cho nghiên cứu cơ bản: Chiến lược dài hạn
Nhậm Chính Phi nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu lý thuyết, ví dụ như công trình của Einstein hay nhà nông học La Đăng Nghĩa (phát hiện vitamin C trong quả tử vi) phải mất hàng thế kỷ mới được ứng dụng. Ông chia sẻ:

• Huawei chi 1800 tỷ NDT/năm cho R&D, trong đó 600 tỷ dành cho nghiên cứu cơ bản không áp chỉ tiêu.

• Hợp tác với các trường đại học thông qua nền tảng "Hoàng Đại Niên Trà Tư ốc" (lấy cảm hứng từ nhà khoa học Hoàng Đại Niên) để trao đổi tri thức miễn phí.

• Ông kêu gọi xã hội kiên nhẫn với các nhà khoa học lý thuyết: "Họ cô đơn, nhưng chính họ mới là tương lai quốc gia".

3. Mô hình kinh tế hỗn hợp: Lợi thế của chủ nghĩa xã hội
Khi bàn về thành công của hạ tầng Trung Quốc (đường sắt cao tốc, lưới điện...), Nhậm Chính Phi ủng hộ mô hình "kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa":

• Các dự án phi lợi nhuận (như giao thông, thủy lợi) do nhà nước đầu tư tạo nền tảng phát triển.

• Lĩnh vực cạnh tranh (như công nghệ) để doanh nghiệp tự chủ, tuân theo quy luật thị trường.

• Ông nhận định: "Mục tiêu của xã hội chủ nghĩa là phát triển xã hội, không phải lợi nhuận ngắn hạn".

4. Triển vọng AI và thế mạnh Trung Quốc
Nhậm Chính Phi tin AI là cuộc cách mạng công nghệ cuối cùng của nhân loại, và Trung Quốc có nhiều lợi thế:

• Cơ sở hạ tầng: Lưới điện ổn định, mạng viễn thông hàng đầu, chiến lược "Đông số Tây toán" (xử lý dữ liệu phía Tây bằng năng lượng sạch).

• Nguồn nhân lực: Hàng trăm triệu thanh thiếu niên là nền tảng đổi mới.

• Công nghệ: Dùng phương pháp cụm chip và phần mềm mã nguồn mở để bù đắp hạn chế.
  Ông dẫn bài viết của Friedman ("Tương lai không nằm ở Mỹ") để minh chứng cho sự vượt trội của sản xuất Trung Quốc khi tích hợp AI.

5. Thông điệp về sự cởi mở
Kết thúc buổi phỏng vấn, Nhậm Chính Phi khẳng định: "Càng mở cửa, chúng ta càng tiến bộ". Ông tin tưởng vào khả năng Trung Quốc vượt qua phong tỏa nhờ thị trường thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tập trung sáng tạo giá trị.

Điểm nhấn:

• Tư duy "dùng toán học bù vật lý" trong phát triển chip.

• Triết lý "chấp nhận phê bình để hoàn thiện".

• Tầm nhìn dành 1/3 ngân sách R&D cho nghiên cứu không lợi nhuận.

• Góc nhìn cân bằng giữa kinh tế thị trường và an sinh xã hội.

Bài phỏng vấn phản ánh tinh thần kiên định của Huawei, đồng thời gửi gắm thông điệp về sự kiên nhẫn với khoa học cơ bản và niềm tin vào con đường phát triển của Trung Quốc.

Chi Tiết Về Quan Điểm Của Nhậm Chính Phi Về AI

Trong cuộc trò chuyện với Nhân Dân Nhật Báo, Nhậm Chính Phi đã chia sẻ nhiều nhận định sâu sắc về trí tuệ nhân tạo (AI), từ tiềm năng cách mạng đến lợi thế cạnh tranh của Trung Quốc trong cuộc đua công nghệ này.

1. AI: Cuộc Cách Mạng Công Nghệ Cuối Cùng Của Nhân Loại

Nhậm Chính Phi nhận định:

"AI có lẽ là cuộc cách mạng công nghệ cuối cùng của xã hội loài người, nếu không tính đến tiềm năng của năng lượng nhiệt hạch."

Ông tin rằng AI sẽ định hình lại mọi mặt của đời sống, kinh tế và quốc phòng, nhưng quá trình này cần thời gian dài (hàng chục đến hàng trăm năm) để phát triển đầy đủ.

2. Lợi Thế Của Trung Quốc Trong Phát Triển AI

a. Hạ Tầng Công Nghệ & Năng Lượng

• Điện lực dồi dào: AI tiêu thụ điện năng khổng lồ (đặc biệt là các trung tâm dữ liệu và siêu máy tính). Trung Quốc có hệ thống điện lưới ổn định, công suất lớn, đáp ứng được nhu cầu này.

• Mạng viễn thông hàng đầu: 5G và 6G giúp kết nối dữ liệu tốc độ cao, tạo điều kiện cho IoT và điện toán đám mây phát triển.

• Chiến lược "Đông số Tây toán" (东数西算): Dùng năng lượng sạch (gió, mặt trời) ở miền Tây để xử lý dữ liệu, giảm chi phí và bảo vệ môi trường.

b. Nguồn Nhân Lực & Văn Hóa Đổi Mới

• Dân số trẻ, trình độ cao: Hàng trăm triệu thanh thiếu niên được đào tạo bài bản về STEM, tạo nguồn nhân lực chất lượng cho AI.

• Tích hợp AI vào sản xuất: Trung Quốc đang dẫn đầu về ứng dụng AI trong công nghiệp, từ robot đến hệ thống quản lý thông minh.

• Nhậm Chính Phi dẫn lời nhà kinh tế Friedman:

  "Tương lai không nằm ở Mỹ… Trung Quốc không chỉ sản xuất rẻ mà còn nhanh, thông minh và ngày càng tích hợp AI vào sản phẩm."

c. Giải Pháp Công Nghệ Thay Thế

• Chip & Phần Mềm:

  • Dùng điện toán cụm (cluster computing) để bù đắp hạn chế của chip đơn lẻ.

  • Phát triển hàng nghìn hệ điều hành mã nguồn mở phục vụ các ngành công nghiệp.

  • Ông nhấn mạnh: "Phần mềm không bị 'bóp cổ' vì nó dựa trên toán học, chỉ cần có thuật toán tốt."

3. AI & Sự Hợp Tác Giữa Các Ngành

Nhậm Chính Phi cho rằng:

"Thuật toán AI không chỉ nằm trong tay giới công nghệ, mà còn thuộc về các chuyên gia điện lực, y tế, giao thông…"

• AI đa ngành:

  • Trong y tế: AI hỗ trợ chẩn đoán bệnh, nghiên cứu thuốc (như mô hình dự đoán cấu trúc protein).

  • Trong nông nghiệp: Tối ưu hóa canh tác, dự báo thời tiết.

  • Trong công nghiệp: Robot tự động hóa, hệ thống kiểm soát chất lượng bằng thị giác máy tính.

4. Thách Thức & Chiến Lược Dài Hạn

• Khó khăn:

  • Đào tạo nhân tài: Cần cải cách giáo dục để đào tạo thế hệ kỹ sư AI chất lượng cao.

  • Cạnh tranh toàn cầu: Mỹ dẫn đầu về chip và nền tảng AI (như OpenAI, NVIDIA), nhưng Trung Quốc có thể bứt phá nhờ ứng dụng thực tế.

• Giải pháp của Huawei:

  • Tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu.

  • Đầu tư vào nghiên cứu cơ bản (như mạng nơ-ron, lượng tử hóa AI).

5. Tầm Nhìn Về Tương Lai AI

Nhậm Chính Phi lạc quan:

"AI sẽ tạo ra nhiều 'mô hình Trung Quốc' độc đáo, không chỉ sao chép công nghệ phương Tây."

• Xu hướng:

  • AI đa mô hình (multimodal) kết hợp ngôn ngữ, hình ảnh, dữ liệu công nghiệp.

  • AI tiết kiệm năng lượng (green AI) để giảm chi phí vận hành.

  • AI phục vụ an ninh quốc gia (nhận diện mối đe dọa, tối ưu hóa quốc phòng).

Kết Luận

Nhậm Chính Phi nhìn nhận AI không chỉ là công cụ công nghệ, mà là nền tảng cho sự phát triển vượt bậc của Trung Quốc. Với lợi thế về hạ tầng, nhân lực và chiến lược dài hạn, ông tin rằng Trung Quốc sẽ trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về AI, bất chấp các hạn chế về chip và cấm vận từ Mỹ.

Điểm Đáng Chú Ý:

• Tư duy "dùng cụm tính toán thay thế chip đơn lẻ" để vượt trở ngại công nghệ.

• Nhấn mạnh tính ứng dụng thực tế của AI trong sản xuất, khác với hướng nghiên cứu thuần túy của phương Tây.

• Kêu gọi đầu tư dài hạn vào giáo dục và nghiên cứu cơ bản để duy trì lợi thế cạnh tranh.

https://m.thepaper.cn/newsDetail_forward_30958222