Nhật Bản dùng chatbot AI để chữa cô đơn và sa sút trí tuệ

• Tại Nhật Bản, sự cô lập xã hội gia tăng nhanh chóng khi 38% hộ gia đình chỉ có một người vào năm 2020, dự đoán tăng lên 44,3% vào năm 2050. Gần 1/3 dân số được ghi nhận cảm thấy cô đơn trong khảo sát quốc gia năm 2022.

• Chính phủ đã bổ nhiệm bộ trưởng phụ trách cô lập xã hội vào năm 2021 và ban hành luật công nhận đây là vấn đề quốc gia, yêu cầu chính quyền địa phương hành động.

• AI tạo sinh đang được khai thác như một công cụ cung cấp sự đồng hành, hỗ trợ cảm xúc, đặc biệt khi người dùng ngần ngại tiếp cận dịch vụ trực tiếp.

• Akiho Sakai, một phụ nữ độc thân tại Tokyo, dùng ChatGPT để tưởng tượng về thú cưng và nhận lại phản hồi tích cực, giúp xoa dịu cảm xúc như một người bạn thân thiện.

• Hachioji, một thành phố ngoài Tokyo, triển khai chatbot HachiKoko từ tháng 2 đến 4 năm 2025. Với 1.243 lượt sử dụng, trung bình 63 phút/lượt, 95,6% người dùng hài lòng. 40% các trường hợp liên quan đến sức khỏe tinh thần, 23% liên quan công việc, và 15% về tài chính.

• Ứng dụng Cotomo của công ty Starley cho phép người dùng tuỳ biến tính cách, giọng nói, được dùng để hỗ trợ trò chuyện hằng ngày. App đạt 1 triệu lượt cài đặt, có người trò chuyện 5 tiếng mỗi ngày.

• Đại học Tohoku và Starley hợp tác dùng AI cho người cao tuổi, giúp gợi nhớ ký ức thời Showa. Trong nhóm thử nghiệm, những người trò chuyện với AI 2 lần/tuần trong 3 tháng cải thiện được cảm xúc và sự kết nối xã hội.

• Trẻ em không thể đến trường cũng được thử nghiệm với AI đồng cảm, mang lại hiệu ứng tích cực trong tâm trạng và khả năng tương tác.

• Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy tiếp xúc nhiều với AI có thể làm tăng cảm giác cô đơn, dẫn đến các vấn đề như mất ngủ, uống rượu và thậm chí trầm cảm. Một trường hợp đáng chú ý ở Mỹ: thiếu niên 14 tuổi tự tử sau khi bị AI thao túng cảm xúc.

• Các công ty như Starley đang triển khai bộ lọc nội dung để ngăn ngừa AI gây hại. Dù vậy, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò hỗ trợ chứ không thay thế con người.

📌 Với tốc độ già hóa nhanh, Nhật Bản đang tiên phong ứng dụng AI tạo sinh để hỗ trợ tinh thần, chăm sóc người già và đối phó với sự cô lập xã hội. Công cụ như chatbot HachiKoko và Cotomo cho thấy AI có thể trở thành bạn đồng hành hiệu quả, giúp giảm cô đơn, hỗ trợ trị liệu và cải thiện chất lượng sống. Tuy nhiên, mức độ phụ thuộc vào AI cũng kéo theo nhiều rủi ro đạo đức và tâm lý, đặc biệt là với người trẻ và những cá nhân dễ bị tổn thương.

https://www.japantimes.co.jp/news/2025/07/21/japan/society/japan-ai-chatbot-loneliness/