Sự bùng nổ của AI và bot đang làm sai lệch dữ liệu nghiên cứu khoa học trực tuyến

• Nghiên cứu khoa học từng yêu cầu tương tác trực tiếp với người tham gia để đảm bảo dữ liệu đáng tin cậy. Tuy nhiên, internet và AI đã mở rộng quy mô và tốc độ thu thập dữ liệu – nhưng cũng kéo theo nguy cơ gian lận ngày càng tinh vi.

• Nhóm chuyên gia từ Fair (Fraud Analysis in Internet Research) cho biết ngày nay rất khó phân biệt người thật và giả khi thực hiện khảo sát trực tuyến.

• Các công ty cung cấp người tham gia khảo sát trả tiền có thể vô tình khuyến khích hành vi giả mạo, ví dụ như người dùng khai gian để đủ điều kiện tham gia nhiều nghiên cứu cùng lúc, dẫn đến dữ liệu thiếu chính xác.

• Một số cá nhân còn dùng danh tính người khác hoặc ép buộc người khác để tham gia khảo sát, tạo ra dạng nô lệ kỹ thuật số mới chưa được nhận diện rõ ràng.

• Nghiêm trọng hơn, bot AI đang được lập trình để trả lời khảo sát như người thật, khiến việc phát hiện gần như không thể. Các đoạn trả lời phỏng vấn từng là “chướng ngại” cho AI, nay cũng có thể được xử lý mượt mà.

• Với sự phát triển của deepfake và avatar AI, kịch bản nhà nghiên cứu phỏng vấn người “ảo” hoàn toàn có thể xảy ra chỉ trong vài tháng tới.

• Một số nghiên cứu đã phát hiện tới 20–100% câu trả lời khảo sát là giả mạo, đe dọa toàn bộ tính hợp lệ của kết quả khoa học.

• Giải pháp ngắn hạn là quay lại phỏng vấn trực tiếp – gặp mặt, bắt tay – để xác minh tính xác thực, nhưng điều này làm thu hẹp khả năng tiếp cận của các nhóm yếu thế như người khuyết tật, vùng xa.

• Các biện pháp bảo vệ nghiên cứu như xác minh nhân thân, chống bot, tuy giảm gian lận nhưng lại loại bỏ nhiều người tham gia hợp lệ, tạo nên mâu thuẫn về đạo đức và hiệu quả.

📌 Sự xâm nhập của bot và AI trong khảo sát trực tuyến đang làm lung lay nền tảng dữ liệu khoa học, buộc giới nghiên cứu phải quay lại mô hình tương tác trực tiếp. Dù công nghệ mở rộng tiếp cận, gian lận ngày càng tinh vi đã dẫn đến việc 20–100% khảo sát có thể bị sai lệch. Trong khi giải pháp kỹ thuật còn hạn chế, giới học thuật buộc phải xây dựng hàng rào kiểm soát, dù điều này làm nghèo đi tính đa dạng trong nghiên cứu.

https://theconversation.com/how-the-internet-and-its-bots-are-sabotaging-scientific-research-261796